Salif Keita

"Siyahların Ülkesinde Bir Albino!"

1949’da Mali'de soylu bir aileden dünyaya gelen salif keita, bir albino olarak doğdu. Bu durum doğumundan itibaren güneşin hakim olduğu siyahların ülkesinde Keita’nın dışlanmasının nedeni oldu. Albinoların şeytani güçler taşıdığına ve öldürülmesi gerektiğine inanan bir gruptan saklanması gerekiyordu. Annesi onu bu gözlerden saklayan kişiydi. Albinoluğa eşlik eden görme bozukluğunun da sonucunda Keita hiçbir zaman tam olarak kabul edilmediği topluma iyice yabancılaşmaya başladı. Yalnızdı; kitaplar ve çalışmaları onun dünyasını oluşturuyordu. Bir yandan ise içinde gelenekler ve müziğe karşı olan tutku giderek büyümeye başlamıştı. Sesi ise ilgi çekici olduğu kadar şaşırtıcıydı ve duyulduğu zaman hemen tanınacak kadar kendine özgüydü.

Keita, gençlik dönemine ulaştığında bir müzisyen olmak istediğini biliyordu fakat bu durum ailesinin yıllardır taşıdığı geleneklere karşı çıkmasını gerektiriyordu. Ailesine göre bir aristokrat asla şarkı söylemezdi! Şarkı söylemek sadece aşağı kastlardan olan griotlara aitti. Fakat Keita, tüm karşı çıkışlara rağmen isteğini gerçekleştirebilen insanlardandı. Böylece zor da olsa, Mali’de yıllarca süregelen, müziği sadece alt sınıftan insanların uğraşı olarak gören tabuları yıkmış oldu.

Bu karşı çıkış, ailesinin yanından ayrılmasını gerektirdi. Salif Keita, şehrin kafelerinde, barlarında, sokaklarında… Müziğin insanlar arasındaki tüm farklılıkları kaldırdığı yerlerde şarkı söylemeye başladı. Bu sırada bir saksofonist olan tidiane koné ile karşılaştı ve rail band katıldı. Bu grupla giderek daha fazla insana ulaşmaya başlayan Keita, geleneksel müziği modern bir biçimde yorumluyordu.

Afrika’nın Müzik Elçisi

Keita, daha sonra Rail Band’den ayrılarak Ambassadors’a geçti. Ambassadors, Nijerya, senegal ve mali’li müzisyenlerden oluşuyordu. Bu grupla elde ettikleri başarılar uluslararası düzeye ulaştı. 1978’de kaydettikleri “mandjou” adlı albümle büyük bir başarı elde ettiler. Bu albümle beraber dünyaca tanınmaya başlanan Keita, birçok yerde turnelere katılmaya başladı. Aynı zamanda geleneksel kutlamalarda ve partilerde söylemeye devam ediyordu. 85’de ise Manu Dibango tarafından davet edilerek, diğer Afrikalı müzisyenlerle birlikte Etiyopya’daki açlığa yardım eli uzatmak amacıyla “tam tam pour l’afrique” adlı şarkının kaydını gerçekleştirdi. Bireysel çalışmalarını da sürdüren Keita, Nelson Mandela’nın 70. doğum günü onuruna düzenlenen törende gerçekleştirdiği ihtişamlı konserde artık bir dünya müziği sanatçısı olarak kabul görmeye başlandı.

Yaşantısını Paris’te sürdüren sanatçı, 1997’den itibaren Mali’ye daha sık gitmeye başladı. Bamako’da açtığı stüdyoda Afrikalı genç sanatçıların prodüktörlüğünü yapıyordu. aynı zamanda kurduğu “sos albino” organizasyonu ile albinolarara destek vermeye başladı. Afrika’nın batılı ülkelerle arasında köprü rolü üstlenen Keita’nın, bugün hala ülkesinin kaderinde önemli bir yeri var.

Keita’nın müziği, Mali’nin zengin müzik kültürünün en iyi örnekleri ile pop müziğin kaynaşmış biçiminden oluşmakta. Şarkı sözleri iyimser bir insanın mesajlarını iletiyor. Afrikalılara içinde bulundukları olumsuz koşullar nedeniyle kendilerine acımamalarını, bunun yerine uyanıp varoluşlarının pozitif yanlarını açığa çıkarmalarını söylüyor.

Keita’nın ilginç yaşam hikayesinin eşliğinde yarattığı müzik afrika’nın neşesi, coşkusu, acısı ve mutluluğuyla özdeşleşmiş. “Yamore”yi dinlediğinizde, uzaklardan gelen ama bir o kadar da içinizde hissettiğiniz duyguların yoğunluğuna kapılıyorsunuz. “Moffou” da yine ümidin ve Keita’nın iyimserliğinin bir yansıması…

“Bilirsiniz, tanrı tüm nimetlerini bir kişiye vermez. Bana da pigmentasyon vermedi ve iyi bir görüş… Fakat bana da ufak bir şeyler verdi. Yamore gibi… Yamore sihirsel bir biçimde geldi. Sadece öyle… Gitarımı elime aldım ve melodiyi çalmaya başladım. O melodiyi üç gündür arıyordum. Ah! Mutluydum. O aradığım şeydi…”

Yaşantısındaki zorluklara rağmen iyimserliğinden bir şey kaybetmemiş, köklerine olan bağlılığını ve geleneklerine olan tutkusunu yaşatabilmiş bir sanatçı olan Keita, Afrikalıların kalbinde önemli bir yere sahip. Afrika’nın seslerini dinlemeyi sevenlerin de…

Mutluluk yarına ait değil. O bir varsayım değil.

"Mutluluk burada ve şimdi başlar…" ~ Moffou, Salif Keita

Albüm Listesi

M’bemba (2005)
Moffou (2002)
Papa (1999)
Sosie (1997)
Seydou bathili (1996)
Folon… the past (1995)
The mansa of mali… a retrospective (1995)
69-80 (1994)
Amen (1991)
Ko-yan (1989)
Soro (1987)